Các phương pháp tạo chúa nhân tạo và tạo chúa có hướng dẫn là một biện pháp khoa học có tác dụng chủ động tích cực vào quá trình tạo giống có năng suất. Việc tạo chúa tốt hay xấu, tỉ lệ cao hay thấp đều do trình độ của người kỹ thuật quyết định.

Sau đây Golden Bee xin chia sẽ một số phương pháp tạo chúa cho mọi trình độ, mà mỗi người, mỗi cơ sở nuôi ong đều có thể tiến hành từ hình thức giản đơn đến phương pháp tổ chức theo dây chuyền có tính chất công nghiệp.

I. Thúc đẩy đàn ong tự tạo ra chúa (chúa thiên nhiên)

Phương pháp này bất cứ ai và trong điều kiện, trình độ nào cũng làm được, nhưng phải đảm bảo các nguyên tắc.

1. Chọn đàn gốc (đàn bố mẹ)

Đàn phải sung túc, có năng suất và sản lượng cao, giống thuần…

Cho ong ăn thúc, rút cầu ấu trùng và cầu không chuyển cho đàn khác để tạo cho đàn ong mật tình trạng quá chật chội, ong thợ sẽ kích thích việc xây mũ tự nhiên và buộc chúa phải đẻ trứng để tạo ra chúa mới rồi phân chia đàn mới.

2. Chọn mũ tướng (mũ chúa)

Sau khi chúa đẻ ba ngày thì ấu trùng tuổi 1 xuất hiện, ta nên chọn ngay ấu trùng có lượng sữa cao hơn và tình trạng mũ chúa đẹp để lại.

Muốn mũ tướng tốt và ong chúa ra đời có thể đẹp phải tiến hành sữa mũ tướng cho thẳng đứng, dài và to ra, bằng cách dùng một thanh gỗ có hình dạng như đầu bút chì có đường kính 6mm cứ hàng ngày dùng tay đưa đầu thanh gỗ nong nhè nhẹ để sửa hình dạng của mũ theo ý định.

Sau khi mũ chúa vít nắp, chọn lại một lần nữa để lấy mũ dài, to và có hướng bảo quản sử dụng. Đồng thời khống chế không cho đàn gốc phân đàn bằng cách cắt đưa mũ chúa đi giới thiệu cho đàn khác.\

Chúa tạo theo phương pháp tự nhiên này về chất lượng và tuổi thọ có sức sinh sản tốt nhất, nhưng số lượng mũ chúa không chủ động theo kế hoạch đã định được. Do đó mà chỉ áp dụng trong các trại ong nhỏ có ít đàn.

II. Tạo chúa cấp tạo

Tạo trong trường hợp đàn ong ít mà bị mất chúa đột xuất, không làm được chúa nhân tạo và tự tạo. Trường hợp này không được để cho ong thở đẻ trứng (khi ong thợ đẻ trứng thì rất khó xử lý).

1. Mất chúa trong trường hợp trong đàn ong còn trứng hoặc ấu trùng tuổi 1

Ong thợ sẽ tiến hành chọn ra một con hoặc nhiều con có ưu thế về các mặt để bồi dưỡng thành ấu trùng ong chúa. Đồng thời ô lăng đó cũng được sửa sang và tu bổ cho thành hình mũ chúa.

Sau khi hàng loạt mũ chúa ra đời, ta cũng nên tiến hành chọn và điều chỉnh mũ chúa theo phương pháp tạo chúa tự nhiên và sau đó tiến hành tìm ong đực ở trại khác bổ sung cho chúa phối giống.

Trường hợp chúa tạo bằng cách này không đảm bảo chất lượng, nhưng dù sao nó cũng có tác dụng nhất thời để ổn định đàn ong khi không có chúa tốt thay. Những con chúa cấp tạo này sẽ được đánh dấu để thay khi có chúa tốt.

2. Mất chúa trong trường hợp đàn ong không còn cầu nào có trứng và ấu trình tuổi 1

Ta phải tìm một cầu trứng hoặc ấu trùng tuổi 1 chi viện ngay. Không để cho ong thợ tạo ra chúa bằng ấu trùng tuổi 3 trở lên di sẽ đem lại kết quả kém.

III. Chúa nhân tạo

1. Tạo chúa không phải di ấu trùng.

Trường hợp này chỉ dùng cho những người mắt kém và kỹ thuật di ấu trùng yếu, đồng thời số lượng yêu cầu chúa không nhiều.

Chọn đàn bố mẹ đủ tiêu chuẩn giống:

Cho ăn thúc và chọn từ đó ra 1 khung cầu mới có ấu trùng tuổi 1 (24h)

Tiến hành cắt tạo mũ chúa

Cắt xén lấy một hàng dọc có ấu trùng rồi cắt bỏ chiều cao bớt đi 30-40%. Sau đó cứ 3 ô lăng tạo thành 1 và chỉ để ấu trùng của ô lăng giữa lại, còn 2 ấu trùng của 2 ô lăng kia gắp bỏ rồi dùng kim di phá vách ngăn để cho ba ô lăng cùng chung lại một vách bao bọc ấu trùng. Sau đó đem gắn vào thang cầu tạo chúa, rồi giới thiệu cầu tạo chúa vào đàn ong đã được cách ly chúa trước đó 24h. Ong thợ có quan niệm đây là mũ chúa và lập tức tiết sữa bồi dưỡng chúa và tiếp tục sửa sang lại 3 ô lăng đó thành một mũ chúa hoàn chỉnh.

Tiến hành điều chỉnh và chọn mũ chúa cũng như phương pháp tạo chúa tự nhiên.

2. Tạo chúa có di trùng (di ấu trùng)

Trong tương lai ngành nuôi ong của nước ta sẽ là một ngành có phương pháp tổ chức và chuyên môn hóa cao. Để giúp cho bạn đọc có tài liệu thao khảo nhằm phục vụ cho công tác giống có thể phục vụ cho một trại giống từ quy mô vừa đến quy mô sản xuất theo dây chuyền công nghiệp, bài sau chúng ta sẽ giới thiệu về quy trình tạo chúa.

======

Bài viết được biên soạn bởi Mật Ong Golden Bee https://goldenbee.com.vn/

Tất cả về Mật Ong https://goldenbee.com.vn/mat-ong

Thông tin về Ong Mật https://goldenbee.com.vn/ong-mat

Sản phẩm Mật Ong Nguyên Chất Golden Bee https://goldenbee.com.vn/san-pham/mat-ong-nguyen-chat-golden-bee