Điều Tiết Nhiệt Độ

Điều Tiết Nhiệt Độ

Điều tiết nhiệt độ là một quá trình quan trọng trong tổ chức của đàn ong mật, ong mật có nhiệm vụ điều hòa nhiệt độ trong tổ nhằm đảm bảo môi trường ổn định cho sự phát triển của ấu trùng, bảo vệ mật ong và duy trì sự hoạt động hiệu quả của đàn ong. Điều này đặc biệt cần thiết vì sự phát triển của ong non và quá trình biến mật hoa thành mật ong yêu cầu nhiệt độ cụ thể.

Nhiệt độ lý tưởng trong tổ ong, đặc biệt là ở khu vực chứa ấu trùng và trứng, cần duy trì ở khoảng 32°C đến 36°C. Điều này là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bình thường của ong non và giúp duy trì chất lượng mật ong.

Dù trời nóng bức hay giá lạnh, ong mật vẫn duy trì nhiệt độ trong tổ ở mức nhất định, thuận lợi cho việc ấp trứng. Chúng làm điều đó nhờ vào một hệ thống phân công phức tạp và tính đa dạng sinh học của bầy đàn.

Khi ong chúa ấp trứng, nhiệt độ trong tổ cần được giữ nghiêm ngặt ở 32 – 36°C. Khi trời nóng chúng sẽ cùng vỗ cánh để quạt khí nóng đi, thả nước lên tổ để làm mát và thậm chí di cư đến nơi khác. Khi trời lạnh, chúng co cụm lại xung quanh những quả trứng theo hình cầu, ép ngực xuống và sản sinh ra nhiệt từ các cơ bay.

Ong thợ điều chỉnh nhiệt độ bên trong tổ bằng cách sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để làm mát hoặc giữ ấm tùy thuộc vào điều kiện thời tiết bên ngoài.

• Quạt cánh: Một trong những cách hiệu quả nhất mà ong thợ sử dụng để làm mát tổ ong là quạt cánh. Ong thợ sẽ tập trung tại cửa ra vào và xung quanh tổ ong, dùng cánh quạt liên tục để tạo ra luồng gió. Luồng gió này giúp làm giảm nhiệt độ bên trong tổ ong, tương tự như việc làm mát bằng quạt trong phòng.
• Mang nước về tổ: Ong thợ cũng thu thập nước từ bên ngoài và mang về tổ ong. Sau đó, chúng rải các giọt nước này lên bề mặt tổ ong hoặc các ô tổ. Khi nước bay hơi dưới tác động của gió từ cánh quạt của ong thợ, nó giúp hạ nhiệt độ bên trong tổ, giống như quá trình làm mát bằng cách bay hơi.
• Tạo nhiệt bằng cách co bóp cơ thể: Khi nhiệt độ bên ngoài giảm xuống, ong thợ tập trung gần nhau thành cụm và tạo ra nhiệt bằng cách co bóp cơ bắp (tương tự như cách con người run để tạo nhiệt). Điều này giúp giữ ấm khu vực xung quanh ấu trùng và trứng. Các ong ở bên ngoài cụm này sẽ thay phiên với các ong ở bên trong để duy trì nhiệt độ thích hợp.
• Tăng cường cách nhiệt: Ong thợ sử dụng keo ong (propolis) để bịt kín các khe hở trong tổ, giúp giảm thiểu sự thoát nhiệt trong mùa lạnh. Keo ong hoạt động như một lớp cách nhiệt tự nhiên, giữ cho nhiệt độ bên trong tổ ổn định.

Kỹ thuật điều hòa nhiệt độ

Nhiệm vụ điều hòa nhiệt độ trong tổ của loài ong mật rất quan trọng để duy trì sự sống và phát triển của tổ ong. Các ong mật thường sử dụng một số kỹ thuật sau để điều chỉnh nhiệt độ trong tổ:

• Lớp cách nhiệt: Ong mật thường xây dựng tổ của mình từ vật liệu cách nhiệt như sáp ong để giữ cho nhiệt độ bên trong tổ ổn định.
• Quạt cánh: Ong mật có thể sử dụng cánh đậu trên lưng của mình để tạo ra luồng không khí lưu thông trong tổ, giúp làm mát hoặc làm ấm môi trường bên trong.
• Điều chỉnh số lượng ong: Ong mật có thể điều chỉnh số lượng ong trong tổ để kiểm soát nhiệt độ. Việc tăng hoặc giảm sự tiếp xúc giữa ong và tổ có thể giúp duy trì nhiệt độ ổn định.
• Thu thập nước: Ong mật cũng có thể thu thập nước từ môi trường xung quanh để sử dụng làm mát cho tổ.
• Thay đổi vị trí: Ong mật có thể di chuyển đàn ong của mình đến các vị trí khác nhau trong tổ để tận dụng ánh nắng hoặc bóng mát từ môi trường xung quanh và điều chỉnh nhiệt độ.
• Ổn định vững chắc: Một cách tiếp cận quan trọng khác là giữ cho tổ ong ổn định và không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài như gió lạnh hoặc nước mưa.

Tất cả các kỹ thuật này giúp ong mật duy trì một môi trường sống ổn định và thuận lợi cho việc nuôi dưỡng ấu trùng và duy trì sự sống của đàn ong.

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tổ ong

• Sự phát triển của ấu trùng: Sự phát triển của ấu trùng ong rất nhạy cảm với nhiệt độ. Nếu nhiệt độ quá thấp, sự phát triển của ấu trùng có thể bị chậm lại hoặc ngừng hẳn. Nếu nhiệt độ quá cao, ấu trùng có thể chết hoặc bị tổn thương. Việc duy trì nhiệt độ lý tưởng trong tổ là điều cần thiết để đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển của thế hệ ong mới.
• Chất lượng mật ong: Nhiệt độ cũng ảnh hưởng đến quá trình biến mật hoa thành mật ong. Nếu nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, quá trình này có thể bị gián đoạn, ảnh hưởng đến chất lượng và độ đặc của mật ong. Ong thợ điều chỉnh nhiệt độ để giữ cho quá trình này diễn ra suôn sẻ.

Việc điều tiết nhiệt độ là một hoạt động tập thể trong đàn ong, yêu cầu sự hợp tác của hàng ngàn con ong thợ. Ong thợ phối hợp chặt chẽ với nhau để đảm bảo rằng nhiệt độ luôn duy trì ở mức phù hợp, bất kể thời tiết bên ngoài thay đổi như thế nào.

Ong thợ có khả năng cảm nhận nhiệt độ qua các cảm biến trên cơ thể và sử dụng pheromone để giao tiếp với nhau. Khi cần điều chỉnh nhiệt độ, ong thợ sẽ phát tín hiệu cho các ong khác để tập trung tại các khu vực nhất định nhằm tiến hành làm mát hoặc giữ ấm.

Tổ ong được xây dựng với cấu trúc độc đáo, bao gồm nhiều ô lục giác được làm từ sáp ong, giúp tổ ong giữ nhiệt hiệu quả. Kiến trúc này không chỉ giúp tiết kiệm vật liệu mà còn cung cấp sự cách nhiệt tự nhiên. Các ô tổ lục giác giúp không khí lưu thông tốt hơn, hỗ trợ quá trình điều hòa nhiệt độ.

Tác giả: Ong Mật Golden Bee