Sự Phân Bố Của Ong Mật

Sự Phân Bố Của Ong Mật

Sự phân bố của ong mật (Chi Apis) trên toàn cầu chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố tự nhiên, sinh thái, và can thiệp của con người. Theo nghiên cứu, nguồn gốc của ong mật xuất hiện từ rất lâu và chúng phân bổ khắp mọi khu rừng từ Á đến Âu. Tùy theo loài ong sẽ có một vùng địa lý, khí hậu và đời sống đặc trưng riêng của chúng. Dưới đây là tóm tắt về sự phân bố của các loài ong mật chính:

Các loại ong mật trong chi Apis

• Apis Mellifera: Đây là một giống ong mật từ phương Tây, thường được gọi là ong mật ngoại để phân biệt với giống ong mật nội địa.
• Apis Cerana: Đây là giống ong nguồn gốc Châu Á, thường được gọi là ong nội địa. Chúng ta dễ nhìn thấy chúng trong tự nhiên tại Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
• Apis Dorsata: Ong khổng lồ hay còn gọi là ong đá, ong khoái.
• Apis Florea: Là loài ong thân nhỏ, chuyên làm tổ trong các hốc cây, tảng đá mà mọi người thường gọi là ong ruồi.

Châu Á

• Apis cerana: Ong mật châu Á là loài bản địa phổ biến ở nhiều nước châu Á như Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và các nước Đông Nam Á khác. Chúng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới.
• Apis dorsata: Còn được gọi là ong khoái, loài này sống hoang dã ở các khu vực rừng nhiệt đới Đông Nam Á, bao gồm Ấn Độ, Indonesia, Philippines, và các nước Đông Nam Á khác. Loài này làm tổ trên cây cao và vách đá.
• Apis florea: Là một loài ong nhỏ hơn, ong ruồi phân bố chủ yếu ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới ở châu Á, từ Trung Đông đến Ấn Độ và Đông Nam Á.

Châu Phi

• Apis mellifera scutellata (ong mật châu Phi): Loài ong này có nguồn gốc từ vùng cận Sahara ở châu Phi và lan rộng khắp khu vực này. Ong mật châu Phi có khả năng chống chịu tốt với nhiệt độ cao và các điều kiện khắc nghiệt.
• Apis mellifera: Loài ong mật này phát triển mạnh ở các khu vực châu Phi cận Sahara và là tổ tiên của ong mật lai châu Phi (Africanized honey bee), hiện nay đã lan rộng đến châu Mỹ.

Sự phân bố của ong mật ở Châu Âu

• Apis mellifera mellifera (ong mật châu Âu): Loài này có nguồn gốc từ châu Âu và được thuần hóa từ hàng nghìn năm trước. Ong mật châu Âu là loài chính được nuôi dưỡng rộng rãi trên toàn thế giới vì khả năng sản xuất mật và dễ nuôi.
• Ong mật châu Âu phát triển ở nhiều quốc gia, từ khu vực Địa Trung Hải đến Bắc Âu. Chúng đã được đưa đến nhiều nơi trên thế giới thông qua hoạt động di cư và nông nghiệp.

Châu Mỹ

• Apis mellifera: Loài ong mật châu Âu được mang đến châu Mỹ bởi các nhà thực dân châu Âu vào thế kỷ 17 và sau đó nhanh chóng lan rộng ra khắp Bắc Mỹ, Nam Mỹ và Caribe.
• Ong mật lai châu Phi (Africanized Honey Bee): Loài này được tạo ra từ việc lai giữa ong mật châu Phi và ong mật châu Âu vào những năm 1950 tại Brazil, sau đó lan rộng ra khắp Nam Mỹ và hiện diện tại các bang miền Nam của Hoa Kỳ.

Châu Úc

• Apis mellifera: Loài ong mật châu Âu cũng đã được đưa vào Úc, New Zealand, và các quốc đảo Thái Bình Dương. Úc hiện là một trong những nơi nuôi ong mật với quy mô lớn và xuất khẩu mật ong nổi tiếng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân bố của ong mật

• Khí hậu và môi trường: Ong mật có khả năng thích nghi tốt với nhiều loại khí hậu khác nhau, từ nhiệt đới đến ôn đới, nhưng chúng cần có nguồn thức ăn (mật hoa và phấn hoa) ổn định và nơi làm tổ an toàn.
• Con người can thiệp: Sự phát triển của nông nghiệp, thương mại và di cư đã góp phần đưa ong mật từ khu vực bản địa của chúng đến các vùng đất mới. Loài ong mật châu Âu được xem là phổ biến nhất do con người thuần hóa và nuôi dưỡng rộng rãi.

Kết luận

Sự phân bố của ong mật là toàn cầu và rộng khắp, với mỗi loài thích nghi với môi trường và điều kiện sinh thái riêng biệt. Trong khi các loài ong mật bản địa phát triển mạnh ở châu Á và châu Phi, loài ong mật châu Âu đã được đưa đến các khu vực khác trên thế giới, trở thành loài chính trong nuôi ong thương mại ngày nay.

• Châu Á: Vùng núi Trung Á, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ là những trung tâm nguồn gốc và phân bố chính của ong mật châu Á. Các giống ong mật phổ biến ở đây bao gồm Apis cerana, Apis dorsata, Apis florea.
• Châu Âu: Ong mật châu Âu (Apis mellifera) được du nhập từ châu Phi và Tây Á. Chúng phân bố rộng khắp châu lục, đặc biệt tập trung ở các nước Đông Nam như Đức, Pháp, Italia.
• Châu Phi: Là quê hương của ong mật châu Âu. Các loài phổ biến là Apis mellifera, Apis florea. Chúng phân bố nhiều ở vùng Đông và Nam Phi.
• Bắc Mỹ: Ong mật châu Âu được du nhập vào Bắc Mỹ từ thế kỷ 17. Hiện nay chúng đã phủ khắp lục địa này.
• Nam Mỹ: Ong mật cũng được du nhập từ châu Âu. Brazil, Argentina, Chile là những nước nuôi ong lớn ở Nam Mỹ.
• Úc: Nuôi ong mật phát triển mạnh ở Úc, với các loài phổ biến là Apis mellifera, Apis cerana.

Ở Việt Nam, người nuôi ong thường sử dụng những giống ong nội địa để dễ nuôi, dễ tìm và dễ chăm sóc, tuy nhiên nhiều năm nay, kỹ thuật nuôi giống ong mật Ý (ong mật ngoại) để nâng cao chât lượng đàn ong và sản lượng mật ong đang gia tăng, giảm thiểu việc ong mắc bệnh và lụi đàn.

Tác giả: Ong Mật Golden Bee