Vũ Điệu Lắc Lư

Vũ Điệu Lắc Lư

Vũ điệu lắc lư (waggle dance) là một loại ngôn ngữ giao tiếp của ong mật độc đáo và phức tạp của ong mật, giúp chúng truyền đạt thông tin về vị trí của nguồn thức ăn cho các ong thợ khác trong tổ ong.

Như bạn có thể nhớ là trong những bài viết trước đây, tôi bị cuốn hút bởi những gì biết được từ ong mật. Có rất nhiều lý do khiến tại sao những sinh vật tuyệt vời này có thể đạt được nhiều thành tựu.

Ở đầu danh sách này sẽ là chủ đề về việc ong mật là những nhà giao tiếp bậc thầy, 1 trong số đó là tiếng vo ve của chúng. Nếu chúng thấy cảm thấy bị đe dọa, chúng sẽ bay xung quanh đầu bạn tương tự như các máy bay phản lực bay quanh các mục tiêu tấn công.

Cùng với nhau, ong mật có tới 3 phương thức giao tiếp và cộng tác riêng biệt. Một trong số đó là vụ điệu lắc lư. Hình thức này được phát hiện và giải mã bởi nhà khoa học người Áo, Karl Ritter von Frisch, và ông đã được trao giải Nobel về công trình này.

Điệu nhảy lắc lư của ong mật là một hành vi hấp dẫn mà ong mật thể hiện để truyền đạt vị trí của nguồn thức ăn cho các thành viên trong tổ của chúng. Điệu nhảy này là một chuỗi các chuyển động phức tạp chỉ có ở ong mật và là một trong những hình thức giao tiếp của động vật được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất. Ông quan sát thấy rằng khi một con ong mật quay trở lại tổ sau khi tìm thấy nguồn thức ăn, nó sẽ thực hiện một loạt chuyển động để thông báo vị trí của nguồn thức ăn cho những con ong khác trong tổ.

Chức năng của vũ điệu lắc lư

Điệu múa lắc lư của ong mật là một cách giao tiếp độc đáo giữa những con ong. Đó là một điệu nhảy phức tạp truyền tải nhiều thông tin về vị trí của thức ăn, nước uống và các tài nguyên khác. Điệu nhảy được thực hiện bởi một con ong thợ đã tìm thấy nguồn thức ăn mới. Điệu nhảy được thực hiện trên bề mặt tổ ong và được thiết kế để thông báo cho những con ong khác về vị trí và chất lượng của nguồn thức ăn.

Điệu nhảy bao gồm một loạt các chuyển động, bao gồm lắc lư, vòng tròn và vo ve, được thiết kế để truyền tải thông tin về khoảng cách và hướng của nguồn thức ăn. Thời lượng của điệu nhảy, góc lắc lư và tần số vo ve đều quan trọng trong việc truyền tải thông tin về nguồn thức ăn.

Vũ điệu lắc lư cung cấp hai thông tin quan trọng – Truyền đạt khoảng cách và hướng:

• Khoảng cách: Được biểu diễn qua thời gian ong lắc lư trên đường thẳng. Ong càng lắc lư lâu, nguồn thức ăn càng xa tổ.
• Hướng: Hướng của nguồn thức ăn so với mặt trời được truyền đạt thông qua góc của đường lắc lư so với trục thẳng đứng trong tổ. Ong mật sẽ di chuyển theo hình số 8, và phần lắc lư của vũ điệu nằm giữa đường số 8.
• Thông tin về chất lượng nguồn thức ăn: Tần suất và sự hăng hái của vũ điệu cũng cho biết chất lượng và số lượng của nguồn thức ăn mà ong thợ đã tìm thấy.

Điệu nhảy lắc lư của ong mật là một phần thiết yếu trong hành vi xã hội của ong mật. Nó đóng một vai trò quan trọng trong sự tồn tại của đàn ong bằng cách cho phép ong xác định vị trí và khai thác nguồn thức ăn một cách hiệu quả. Nếu không có điệu nhảy, những con ong sẽ không thể giao tiếp với nhau một cách hiệu quả và đàn ong sẽ không thể tồn tại.

Điệu múa lắc lư của ong mật cũng có ý nghĩa quan trọng trong thế giới nông nghiệp. Ong mật chịu trách nhiệm thụ phấn cho một tỷ lệ đáng kể cây trồng trên thế giới và điệu nhảy Waggle đóng vai trò quan trọng trong việc giúp ong xác định vị trí và thụ phấn cho cây trồng một cách hiệu quả. Do đó, hiểu được điệu nhảy lắc lư của ong mật là rất quan trọng để phát triển các hoạt động nông nghiệp bền vững.

Cách thực hiện vũ điệu lắc lư

Điệu nhảy Waggle là một điệu nhảy phức tạp bao gồm nhiều giai đoạn. Khi ong thợ tìm được nguồn thức ăn mới, nó sẽ quay trở lại tổ và biểu diễn điệu nhảy trên bề mặt tổ ong. Điệu múa bao gồm hai phần: chạy lắc lư và chạy về.

Trong quá trình chạy lắc lư, con ong lắc bụng từ bên này sang bên kia trong khi di chuyển về phía trước theo đường thẳng. Góc chạy lắc lư cho biết hướng của nguồn thức ăn so với mặt trời.

• Ví dụ: nếu động tác lắc lư được thực hiện ở góc 60 độ về bên trái phương thẳng đứng thì nguồn thức ăn nằm ở góc 60 độ về bên trái của mặt trời.

Khoảng thời gian lắc lư cho biết khoảng cách từ nguồn thức ăn đến tổ ong. Đường lắc lư dài hơn cho thấy nguồn thức ăn ở xa tổ hơn, trong khi đường lắc lư ngắn hơn cho thấy nguồn thức ăn ở gần tổ hơn.

Trong quá trình chạy về, con ong quay trở lại điểm xuất phát của đường chạy lắc lư trong khi đập cánh thật nhanh. Âm thanh vo ve cho biết chất lượng của nguồn thực phẩm. Âm thanh vo ve có cường độ cao cho biết nguồn thực phẩm có chất lượng cao, trong khi âm thanh vo ve có cường độ thấp cho thấy nguồn thực phẩm có chất lượng thấp hơn.

Chi tiết về cách thực hiện:

• Phần đầu: Ong mật di chuyển theo một đường thẳng, vừa đi vừa rung cánh và thân. Đây là phần quan trọng để truyền đạt khoảng cách đến nguồn thức ăn.
• Phần tiếp theo: Sau khi lắc lư trên đường thẳng, ong quay lại theo hình vòng tròn, trước khi tiếp tục lắc lư trở lại trên cùng một đường thẳng.
• Ong thực hiện nhiều vòng của điệu lắc lư, và mỗi vòng đều có thể bao gồm thông tin về hướng và khoảng cách đến nguồn thức ăn.

Yếu tố tác động đến vũ điệu

• Góc so với trọng lực: Khi ở trong tổ, ong sử dụng cảm giác về trọng lực để xác định hướng. Trong tổ ong tối, hướng của vũ điệu liên quan đến hướng của nguồn thức ăn so với mặt trời. Nếu ong lắc lư theo đường nghiêng một góc 45° sang bên phải trục dọc, thì nguồn thức ăn cũng nằm cách mặt trời 45° bên phải.
• Khoảng cách: Mỗi đơn vị thời gian lắc lư tương ứng với một khoảng cách cụ thể. Ví dụ, ong mật có thể lắc lư trong 1 giây để biểu thị nguồn thức ăn cách tổ khoảng 1 km.

Ý nghĩa sinh thái

Vũ điệu lắc lư giúp ong mật tối ưu hóa quá trình thu thập mật ong và phấn hoa, giúp đàn ong tìm thấy các nguồn thức ăn dồi dào hơn mà không cần phải tìm kiếm ngẫu nhiên. Điều này đặc biệt quan trọng trong các khu vực rộng lớn, nơi ong cần tìm kiếm hiệu quả để duy trì nguồn năng lượng cho tổ.

Sự phát triển của điệu nhảy lắc lư

Điệu múa lắc lư của ong mật là một hình thức giao tiếp phát triển cao và ong mật đã tiến hóa qua hàng triệu năm. Người ta tin rằng điệu nhảy này phát triển như một cách để những con ong truyền đạt vị trí nguồn thức ăn cho các thành viên khác trong đàn. Khả năng giao tiếp hiệu quả cho phép ong tìm kiếm thức ăn hiệu quả hơn, từ đó cho phép chúng xây dựng các đàn ong lớn hơn và phức tạp hơn.

Theo thời gian, điệu nhảy lắc lư của ong mật đã trở nên phức tạp hơn, khi ong phát triển khả năng truyền đạt thông tin phức tạp hơn về nguồn thức ăn.

Điệu múa lắc lư của ong mật là một hình thức giao tiếp mang tính biểu tượng. Con ong đã tìm thấy nguồn thức ăn sẽ thông báo vị trí cho những con ong khác trong tổ bằng cách thực hiện điệu nhảy hình số tám.

Hướng của điệu nhảy biểu thị hướng của nguồn thức ăn so với vị trí của mặt trời. Độ dài của điệu nhảy cho biết khoảng cách từ nguồn thức ăn đến tổ ong. Điệu nhảy lắc lư là một hình thức giao tiếp rất chính xác và những con ong khác trong tổ có thể xác định được nguồn thức ăn với độ chính xác cao.

Một trong những khía cạnh hấp dẫn nhất của điệu nhảy Honeybee Waggle là nó là một hành vi có thể học được. Những con ong con trong tổ xem những con ong già biểu diễn điệu nhảy và chúng học cách truyền đạt vị trí của nguồn thức ăn. Điệu múa lắc lư là một hình thức truyền tải văn hóa và nó cho phép truyền tải thông tin một cách hiệu quả giữa các thế hệ ong.

Ngôn ngữ khiêu vũ của ong mật được phát hiện bởi Karl Ritter von Frisch. Ông đã nhận được giải Nobel cho khám phá này của mình.

Kết luận

Vũ điệu lắc lư là một hình thức giao tiếp tuyệt vời của ong mật, cho phép chúng truyền tải thông tin chính xác về khoảng cách và hướng của nguồn thức ăn đến các ong thợ khác. Điều này giúp cả đàn hoạt động hiệu quả và duy trì nguồn dinh dưỡng ổn định, đặc biệt là trong môi trường rộng lớn và đa dạng.

Điệu nhảy lắc lư của ong mật không chỉ quan trọng đối với bản thân ong mật mà còn rất cần thiết đối với con người. Ong mật chịu trách nhiệm thụ phấn cho phần lớn cây trồng trên thế giới và nếu không có chúng, nguồn cung cấp thực phẩm của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Hiểu được điệu nhảy lắc lư của ong mật và hệ thống giao tiếp phức tạp của ong mật là điều cần thiết để bảo tồn loài quan trọng này.

Trong những năm gần đây, số lượng ong mật đã giảm đáng kể và sự suy giảm này là một nguyên nhân gây lo ngại. Các yếu tố như mất môi trường sống, sử dụng thuốc trừ sâu và bệnh tật đều góp phần làm suy giảm quần thể ong mật. Vì vậy, điều quan trọng hơn bao giờ hết là hiểu được điệu nhảy lắc lư của ong mật và các khía cạnh khác trong hành vi của ong mật.

Có nhiều cách mà các cá nhân và tổ chức có thể giúp bảo vệ ong mật và môi trường sống của chúng. Trồng hoa dại và các loại cây thân thiện với ong khác, tránh sử dụng thuốc trừ sâu và hỗ trợ người nuôi ong địa phương là tất cả những cách chúng ta có thể giúp hỗ trợ quần thể ong mật.

Tác giả: Ong Mật Golden Bee