Tiêu Chuẩn Chất Lượng Và Phương Pháp Cất Giữ Sữa Ong Chúa

Tiêu chuẩn chất lượng và phương pháp cất giữ sữa ong chúa

Tiêu chuẩn chất lượng của sữa ong chúa là căn cứ để so sánh chất lượng tốt, kém của sữa ong chúa; nó bao gồm phạm vi thích ứng của tiêu chuẩn, quy cách về chất lượng, phương pháp kiểm nghiệm, quy tắc nghiệm thu, bao bì và tiêu chí bao bì, tồn trữ và vận chuyển, ở đây chú trọng giới thiệu quy cách về chất lượng của sữa ong chúa bao gồm chỉ tiêu cảm quan, chỉ tiêu lý hóa và chỉ tiêu vệ sinh (bảng 4).

Tiêu chuẩn chất lượng sữa ong chúa rất quan trọng để đảm bảo sản phẩm an toàn và có lợi cho sức khỏe. Dưới đây là một số tiêu chuẩn cơ bản mà sữa ong chúa cần đáp ứng:

Độ Tinh Khiết

Nguyên Chất: Sữa ong chúa phải là sản phẩm nguyên chất, không chứa hóa chất độc hại, chất phụ gia hay tạp chất.

Kiểm Tra Thành Phần: Phân tích thành phần để đảm bảo không có sự hiện diện của các chất không mong muốn.

Chất Lượng Hóa Học

Hàm Lượng Các Chất Dinh Dưỡng: Sữa ong chúa cần chứa các thành phần dinh dưỡng thiết yếu như protein, vitamin (như B1, B2, B6, C), và khoáng chất (như canxi, sắt, kẽm) ở mức độ thích hợp.

Kiểm Tra Các Chất Độc Hại: Đảm bảo không có chất độc hại như kim loại nặng (chì, thủy ngân) và các hóa chất khác.

Tiêu Chuẩn Vi Sinh

Không Có Vi Khuẩn Gây Bệnh: Sữa ong chúa phải được kiểm tra để đảm bảo không chứa vi khuẩn gây bệnh, nấm mốc và vi rút.

Tiêu Chuẩn An Toàn Thực Phẩm: Đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm của các cơ quan quản lý.

Hàm Lượng Hợp Chất Đặc Trưng

Chất Chống Oxy Hóa: Sữa ong chúa cần có hàm lượng cao các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và lão hóa.

Hoạt Tính Sinh Học: Kiểm tra hoạt tính sinh học để đảm bảo rằng sữa ong chúa có khả năng mang lại lợi ích sức khỏe như đã công bố.

Độ Ẩm và Độ pH

Độ Ẩm: Sữa ong chúa nên có độ ẩm ở mức an toàn, thông thường dưới 20%, để tránh sự phát triển của vi sinh vật.

Độ pH: Độ pH của sữa ong chúa nên nằm trong khoảng từ 4-6, điều này giúp đảm bảo tính ổn định và an toàn cho sản phẩm.

Tiêu Chuẩn Về Màu Sắc và Hương Vị

Màu Sắc Tự Nhiên: Sữa ong chúa cần có màu sắc tự nhiên, không có màu nhân tạo hay phẩm màu hóa học.

Hương Vị: Hương vị của sữa ong chúa phải tự nhiên và không có mùi lạ.

Phương pháp phân biệt sữa ong chúa tốt – kém

Phương pháp phân biệt bằng cảm quan

• Nhìn: trong điều kiện ánh sáng đầy đủ, sữa ong chúa chất lượng tốt có màu trắng sữa, có cảm nhận được sự óng ánh rõ hoặc màu vàng nhạt óng ánh; có màu đỏ vàng là sản phẩm hợp quy cách. Bất kể như thế nào, đều nên chọn sữa ong chúa có dạng sữa, hơi trong, hơi dính, không có những tạp chất: ấu trùng, vẩy sáp…, không có bóng khí (tình trạng lên men). Sữa nguyên liệu tươi nên có dạng cục, nhưng sữa ong chúa được dùng dụng cụ hút sữa lấy ra và sữa ong chúa thành phẩm thì không có dạng cục.
• Ngửi: sữa ong chúa có mùi thuần túy đặc trưng, thơm, có mùi chua, mùi thơm càng nồng thì chất lượng sản phẩm càng tốt.
• Nếm: dùng muỗng khô, lấy một ít sữa ong chúa nếm thử vị của nó, nó có vị cay vốn có, dư vị ngọt. Vị chua, chát và cay rõ thì chất lượng sữa ong chúa càng tốt.
• Nếu thành phần nước trong sữa ong chúa khá cao, hoặc cất giữ không thích hợp; hoặc sữa ong chúa bắt đầu biến chất, nước sẽ tách ra nên có thể phát hiện một lớp nước mỏng trên mặt sữa ong chúa.
• Trong sữa ong chúa kiểm tra không được thấy tinh bột: dùng một ít sữa ong chúa cho vào trên mảnh thủy tinh, nhỏ lên đó 1 giọt cồn iod, nếu có màu xanh xuất hiện cho thấy sữa bị pha thêm bột, có thể xem là sữa giả.
• Kiểm tra acid và kiềm: lấy một ít sữa ong chúa cho vào trong muối đậm đặc hoặc hydroxyd natri phải có thể tan hết.

Bảng 4: Phân loại sữa ong chúa

Chỉ tiêu		Sản phẩm đặc biệt	Sản phẩm cấp 1	Sản phẩm hợp quy cách
Chỉ tiêu cảm quan	Màu sắc	Màu trắng sữa	Màu vàng nhạt	Màu hồng vàng
	Trạng thái	Hình khối dạng nhầy, ít dính, trơn sáng; không có ấu trùng, sáp bằng tạp chất; không có bọt khí	Dạng sữa, ít dính, hình khối không dưới 1/3, có độ trơn; không có ấu trùng, sáp bằng tạp chất; không có bọt khí	Dạng sữa, ít dính; không có ấu trùng, sáp bằng tạp chất; không có bọt khí
	Hương vị	Sữa ong chúa, hương vị nồng, khí thuần	Sữa ong chúa, hương vị nồng, khí thuần	Sữa ong chúa có hương thơm, khí thuần
	Mùi vị	Có acid, vị cay, chát, mùi vị hơi ngọt, không lên men, không có mùi hôi của vị khác		Acid, chát, vị cay, mùi vị hơi ngọt, không lên men, không hôi của mùi khác.

Bảng 4: Phân loại sữa ong chúa (tiếp theo)

Chỉ Tiêu		Sản phẩm đặc biệt	Sản phẩm cấp 1	Sản phẩm hợp quy cách
Chỉ Tiêu Lý Hóa	Thủy phân (%)	62,5-67,5		67,6-70,0
	Protein thô (%)	11-14,5
	linh – hydro – A – Acid ethylen	1,4 trở lên
	Độ acid (ml) (trong NaOH)/100g	30-53
	Tổng lượng đường (%)	≤15

Kiểm tra bằng thiết bị

Trong sữa ong chúa chứa nhiều loại acid béo đặc biệt (tức 10 – hydro – D2 – acid ethylen, gọi tắt là 10 – HAD), hàm lượng trên 1,4%, nhưng trong những sản phẩm thiên nhiên khác chưa phát hiện có loại nào chứa quá hàm lượng này. Dùng thiết bị phân biệt màu bằng dịch có áp suất cao có thể kiểm tra được, nhưng do thiết bị rất đắt, phương pháp phức tạp, những đơn vị nhỏ và cá nhân không có điều kiện, không thể tiến hành nên phải nhờ đến thí nghiệm ở các cơ quan kiểm nghiệm chuyên nghiệp.

Phương pháp cất giữ sữa ong chúa

Dụng cụ chứa

Cần dùng hũ nhựa hoặc thủy tinh sát trùng để chứa. Trước khi cho vào hũ phải rửa sạch hũ và dùng tinh rượu uống 75% khử trùng, sau khi khô mới dùng.

Điều kiện cất giữ

Thời gian tồn giữ lâu dài, nhiệt độ nên dưới 18C; cất giữ thời gian ngắn, nhiệt độ không được cao hơn 4°C; không được đặt chung với những chất có mùi khác, có độc, có tính ăn mòn, và có khả năng gây ra ô nhiễm.

Nhiệt Độ Lạnh: Sữa ong chúa nên được bảo quản ở nhiệt độ thấp, tốt nhất là trong tủ lạnh ở khoảng 4-10°C. Nhiệt độ lạnh giúp bảo quản các chất dinh dưỡng và tránh sự phát triển của vi khuẩn.

Tránh Nhiệt và Ánh Sáng Mặt Trời: Tránh để sữa ong chúa tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trực tiếp và nhiệt độ cao, vì điều này có thể làm giảm chất lượng và hiệu quả của sản phẩm.

Thời Gian Bảo Quản

Bảo Quản Ngắn Hạn: Sữa ong chúa tươi nên được tiêu thụ trong vòng 2-3 tuần sau khi mở nắp để đảm bảo chất lượng tốt nhất.

Bảo Quản Dài Hạn: Nếu bạn muốn bảo quản lâu hơn, có thể xem xét việc đông lạnh sữa ong chúa. Khi đông lạnh, sữa ong chúa có thể giữ được chất lượng trong khoảng 6 tháng đến 1 năm.

Đông Lạnh Sữa Ong Chúa

Chia Thành Phần Nhỏ: Nếu bạn muốn đông lạnh sữa ong chúa, hãy chia thành các phần nhỏ, mỗi phần đủ dùng cho một lần, để tránh việc rã đông rồi lại đông lạnh nhiều lần.

Sử Dụng Hộp Đựng: Đặt sữa ong chúa vào hộp hoặc túi đông lạnh có khả năng kín khí để tránh mùi và vị từ các thực phẩm khác.

Kiểm Tra Chất Lượng Định Kỳ

Kiểm Tra Mùi và Màu Sắc: Trước khi sử dụng, hãy kiểm tra xem sữa ong chúa có mùi lạ hay màu sắc khác thường hay không. Nếu có, hãy bỏ đi để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Thử Nếm: Nếu bạn không chắc chắn về chất lượng, hãy thử nếm một lượng nhỏ. Nếu vị bị thay đổi, tốt nhất là không nên sử dụng.

Kết Luận

Tiêu chuẩn chất lượng sữa ong chúa rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho sức khỏe người tiêu dùng. Khi chọn mua sữa ong chúa, hãy chú ý đến các tiêu chuẩn trên để đảm bảo bạn nhận được sản phẩm chất lượng cao và an toàn.

Bảo quản sữa ong chúa đúng cách là rất quan trọng để giữ được chất lượng và giá trị dinh dưỡng của sản phẩm. Bằng cách tuân theo các phương pháp trên, bạn có thể tận dụng tối đa lợi ích của sữa ong chúa trong việc chăm sóc sức khỏe và làm đẹp.