Mục đích của công tác tạo chúa

Tầm quan trọng của công tác tạo chúa nhân tạo

Con ong chúa đóng vai trò quyết định vận mệnh của đàn ong mật tốt hay xấu. Phương pháp tạo chúa nhân tạo nhằm giải quyết vấn đề đó, đồng thời chủ động được về số lượng, chất lượng, năng suất và sản lượng cho cả thế hệ sau.

Tạo chúa nhân tạo sẽ tạo được yêu cầu: chúa khỏe, dài, có sức cường tráng, có ống dẫn trứng dài, có buồng trứng lớn, có sức chống bệnh khỏe…Nghĩa là tạo chúa nhân tạo sẽ chủ động giữ gìn được tính thuần của đàn ong bố mẹ.

Tác dụng của công tác tạo chúa

Nhằm tạo cho người nuôi ong có tính chủ động về khả năng quy mô của trại ong, của ngành ong mình phụ trách. Đồng thời người nuôi ong mới quan tâm về sản lượng đã được định trước trong hoàn cảnh thiên nhiên chi phối.

Kết quả của công tác tạo chúa nhân tạo phải đạt

Tạo chúa:

chất lượng số mũ đạt hơn 95%
Chất lượng con ong chúa đạt hơn 90%
Tỉ lệ phối giống hơn 70%

Nhân giống:

Ong nội địa, cơ sở làm giống đạt hơn ba lần
Cơ sở sản xuất đạt 2-3 lần
Ong ngoại, cơ sở làm giống đạt hơn bốn lần
Cơ sở sản xuất đạt 1,5 – 2 lần

Điều kiện

Địa điểm để làm giống

Nguồn thức ăn phải sung túc và dự trữ được nguồn phấn quanh năm, còn nguồn mật ong thiếu có thể bổ sung bằng siro đường.

Khí hậu và thời tiết ấm áp, nhiệt độ trung bình 24- 35 độ C, lượng mưa ít, có độ chiếu sáng vừa phải, độ ẩm từ 60-70 độ C.

Địa điểm thuận lợi cho giao thông đi lại, có nhiều cây bóng mát nhưng không sầm uất, địa hình bằng phẳng, trước mặt không có ao hồ và có biện pháp đề phòng chuồn chuồn và chim ăn ong.

Mỗi thùng ong giao phối phải đặt cách xa nhau 2m và mỗi thùng có màu sắc khác nhau.

Mỗi trung tâm để làm giống phải cách xa nhau 3 -5km

Thời vụ để tạo chúa

Ở miền Bắc, từ 20/2 – 30/5 và từ 1/10 – 30/1.
Ở miền Nam, đợt chúa tháng 7, đợt chúa tháng 9-12.

Đợt tháng 7 – 11 là tốt nhất, ngoài ra còn có đợt chúa tháng 4, nhưng chất lượng không tốt.

Các đợt phân chia trên là do cơ cấu nguồn phấn hiện nay, còn trong tương lai ở thành phố Hồ Chí Minh, khi nguồn hoa có cơ cấu tốt, chúa sẽ tạo được quanh năm và chất lượng không kém xa ở các đợt.

ICác tiêu chuẩn để xác định con chúa tốt

Mũ chúa

Hình dạng mũ to, thẳng, đầu thon.
Ong ngoại có chiều dài hơn 20mm.
Ong nội có chiều dài hơn 1,7mm.
Đường kính (nơi to nhất ở 1/2 mũ)
Ong ngoại hơn 12mm
Ong nội hơn 10mm

Khối lượng (chúa mới nở)

Ong ngoại: hơn 190mg
Ong nội: hơn 150mg
To, khỏe, lông tơ mượt, không quạt chân và cánh.

Chúa bắt đầu đẻ (sau khi nở 15 ngày -20 ngày)

Lúc này mới xác định được chúa tốt xấu. Nếu chúa tốt , trứng đẻ đúng quy luật, từ trong giữa khung cầu đẻ ra, trứng mới đẻ thẳng đứng và sau đó hướng nghiêng cũng một chiều. Đẻ cầu nào xong cầu đó, không bị lởm chởm, sức đẻ ngày đem có thể xong một cầu ong.

Trong điều kiện nào chúa cũng giữ được sức đẻ trứng bình thường và thời gian đẻ tốt, ít nhất là 6 tháng.

Chuẩn bị đàn ong để giao phối.

Đàn ong giao phối có thể dùng thùng ong 4 cầu hoặc loại thùng 1/4, 1/2 có nhộng và thức ăn đầy đủ, ong thợ phải phủ kín các khung cầu. Số lượng ong đực nếu có chừng vài chục con càng tốt, nếu không thì chuẩn bị nhiều ong đực ở thùng bố đã chọn trước.

Các dụng cụ cần thiết để tạo chúa.

Dụng cụ tạo chúa

Chài đúc mũ chúa (quản) dùng một loại gỗ chắc mịn, tiện đầu hình trụ tròn đường kinh từ 8,5 – 9mm, dài 100mm, trên đầu bình tròn còn 50mm là vuông, mỗi khung đúc được 4-10 mũ chúa.
Kim di trùng bằng inox hoặc bạc, dài 150mm, đoạn giữa xoán cho nhám để dễ cầm, một đầu dẹp tựa như đầu trên của thân muỗng ăn và hơi vát cong, một đầu nhỏ dẹp có móc ưỡn 120 độ. đoạn ưỡn công dày độ 1mm.
Dụng cụ nấu sáp: Gồm có bếp dầu, bếp điện hoặc than, một nồi nấu sáp cách thủy.
Cầu gắn mũ chúa có 4 thang
Dao cắt mũ, sáp…

Thùng giao phối của chúa tơ.

Loại thùng cho ong nội từ 2-4 buồng
Loại thùng cho ong ngoại từ 2-4 buồng
Lồng cách ly chúa và giới thiệu chúa
Một số dụng cụ thông dụng khác

Kết luận

Trên đây là quy trình tạo chúa, một phần trong kỹ thuật nuôi ong.

Hẹn gặp các bài ở bài viết sau: Kỹ thuật tạo chúa nhân tạo.

Tác giả: Ong Mật Golden Bee

Lưu Ý: Để bảo vệ sức khỏe của mình, trước khi sử dụng bất cứ phương pháp, thực phẩm hỗ trợ sức khỏe nào nên tham khảo ý kiến chuyên môn của Bác sĩ phòng trường hợp dị ứng hoặc gây ảnh hưởng xấu đến cơ thể. Nên sử dụng có liều lượng phù hợp, kết hợp với chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh để đạt được hiệu quả tốt nhất.