Chi Vespa

Chi Vespa

Chi Vespa là một chi trong tông Vespini, thuộc phân họ Vespinae, trong họ Vespidae. Các loài trong chi Vespa thường được gọi là ong vò vẽ hoặc ong bắp cày khổng lồ, với kích thước lớn hơn so với các loài ong bắp cày thông thường. Những loài này có đặc điểm nổi bật với thân hình mạnh mẽ, làm tổ từ chất liệu giấy, và tập tính sống thành đàn với tổ chức xã hội cao.

Đặc điểm chính của chi Vespa

• Kích thước lớn: Các loài trong chi Vespa thường lớn hơn nhiều so với các loài ong bắp cày khác. Ong chúa và ong thợ có kích thước lớn, với ong chúa có thể dài tới 5 cm, tùy loài.
• Màu sắc: Các loài trong chi này thường có màu sắc sáng như nâu đỏ, vàng và đen. Một số loài có màu cam hoặc nâu đậm, thường có các sọc màu vàng hoặc đen trên bụng.
• Tổ chức xã hội cao: Loài trong chi Vespa có tổ chức xã hội rất cao, với sự phân chia rõ ràng giữa ong chúa, ong thợ và ong đực. Ong chúa chịu trách nhiệm sinh sản, trong khi ong thợ bảo vệ tổ và nuôi dưỡng ấu trùng.
• Tập tính làm tổ: Vespa thường làm tổ ong từ giấy (bột gỗ trộn với nước bọt) và xây dựng tổ trong các hốc cây, trên cành cây, hoặc đôi khi trong các công trình nhân tạo. Tổ của chúng có kích thước lớn và phức tạp, với nhiều lớp bảo vệ.
• Tính cách hung hãn: Các loài Vespa có xu hướng bảo vệ tổ rất mạnh mẽ và hung hãn khi bị quấy rầy, chúng có thể tấn công con người nếu cảm thấy tổ bị đe dọa.

Các loài tiêu biểu trong chi Vespa

Vespa mandarinia (Ong bắp cày khổng lồ châu Á):

• Đây là loài ong lớn nhất trong chi Vespa, với chiều dài cơ thể của ong chúa có thể lên tới 5 cm. Loài này được biết đến với khả năng tấn công mạnh mẽ, đặc biệt là đối với các tổ ong mật. Vespa mandarinia phổ biến ở Đông Á và Đông Nam Á.

Vespa crabro (Ong vò vẽ châu Âu):

• Đây là loài ong vò vẽ lớn nhất ở châu Âu và Bắc Mỹ. Với cơ thể màu nâu đỏ và sọc vàng, Vespa crabro ít hung hãn hơn so với các loài khác trong chi, nhưng vẫn có thể trở nên nguy hiểm khi tổ bị đe dọa.

Vespa velutina (Ong bắp cày đuôi vàng):

• Đây là loài ong bắp cày có nguồn gốc từ Đông Nam Á nhưng đã lan rộng sang châu Âu và trở thành một loài xâm lấn nguy hiểm, đe dọa các đàn ong mật ở châu Âu. Loài này có đuôi màu vàng đặc trưng.

Vespa affinis (Ong vò vẽ đen):

• Phổ biến ở Đông Nam Á, loài này có màu đen chủ đạo với một sọc vàng trên bụng. Vespa affinis thường làm tổ trên các cây cao hoặc trong các công trình nhân tạo.

Phân bố

Chi Vespa phân bố chủ yếu ở châu Á, nhưng một số loài đã di cư và định cư tại các khu vực khác như châu Âu, Bắc Mỹ, và châu Phi. Các loài như Vespa crabro và Vespa velutina đã xâm lấn các khu vực ngoài châu Á và gây ảnh hưởng đến các loài bản địa.

Vai trò sinh thái

• Kiểm soát côn trùng: Các loài trong chi Vespa là những kẻ săn mồi mạnh mẽ, chúng săn bắt các loài côn trùng như ruồi, muỗi, và sâu bọ. Điều này giúp kiểm soát quần thể côn trùng trong môi trường sống của chúng.
• Đe dọa đối với ong mật: Một số loài Vespa, như Vespa mandarinia và Vespa velutina, là mối đe dọa nghiêm trọng đối với các đàn ong mật, vì chúng tấn công và tiêu diệt ong mật để lấy ấu trùng làm thức ăn cho ong non.

Tổng kết

Chi Vespa bao gồm các loài ong vò vẽ và ong bắp cày khổng lồ, có tổ chức xã hội cao và sống trong các khu vực rừng rậm, đồng cỏ và thậm chí gần khu dân cư. Các loài trong chi này có vai trò quan trọng trong kiểm soát côn trùng, nhưng một số loài có thể gây hại cho các đàn ong mật và đe dọa hoạt động nuôi ong. Những loài nổi bật như Vespa mandarinia (ong bắp cày khổng lồ châu Á) và Vespa crabro (ong vò vẽ châu Âu) là những đại diện lớn và hung hãn của chi này.

Tác giả: Ong Mật Golden Bee